Η «Τρίτη και 13» θεωρείται από πολλούς μια… γκαντέμικη ημέρα, ειδικά στην Ελλάδα και σε αρκετές ισπανόφωνες χώρες, όπου συνδυάζεται ο αριθμός 13 με την Τρίτη – ημέρα που, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση των Ισπανών, «δεν παντρεύεσαι και δεν ξεκινάς ταξίδι»». Η δυσοίωνη φήμη της έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία, τη θρησκεία και τη λαϊκή δεισιδαιμονία, καθιστώντας την σύμβολο αναποδιάς και ατυχίας μέχρι και σήμερα.
Σε αντίθεση με την «Τρίτη και 13» που θεωρείται γρουσούζικη στην Ελλάδα και σε ισπανόφωνες χώρες, για τους αγγλοσάξονες και ιδιαίτερα τους Αμερικανούς, η «Παρασκευή και 13» είναι η κατεξοχήν ημέρα κακοτυχίας.
Πολλοί Έλληνες συνδέουν την Τρίτη και 13 με κακοτυχία, καθώς η ημέρα αυτή έχει συνδεθεί με ιστορικές τραγωδίες, όπως η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους στις 13 Απριλίου 1204 –ημέρα Τρίτη– αλλά και η οριστική πτώση της Πόλης στα χέρια των Οθωμανών στις 29 Μαΐου 1453, που επίσης συνέβη Τρίτη.
Στον ισπανόφωνο κόσμο η Τρίτη και 13 θεωρείται κακότυχη μέρα, κάτι που αποτυπώνεται και στην παροιμία: «En martes, ni te cases ni te embarques», δηλαδή «Τρίτη μη παντρευτείς και μη ξεκινήσεις ταξίδι».
Ο αριθμός 13 από μόνος του θεωρείται «φορτισμένος» με αρνητική ενέργεια, καθώς διαταράσσει την αριθμητική και συμβολική ισορροπία του 12 – ενός αριθμού που εμφανίζεται επανειλημμένα στην ιστορία και τη μυθολογία: 12 οι θεοί του Ολύμπου, 12 οι άθλοι του Ηρακλή, 12 τα Ευαγγέλια, 12 οι μαθητές του Χριστού, 12 οι ώρες της μέρας και της νύχτας.
Η φοβία προς τον αριθμό 13 έχει και επιστημονική ονομασία: «triskaidekaphobia». Πολλοί αποφεύγουν τη συγκεκριμένη θέση σε μέσα μεταφοράς ή ακόμα και σε πτήσεις, αφού στα περισσότερα αεροσκάφη απουσιάζει η σειρά θέσεων 13 ή ο αριθμός πτήσης 13. Στις κάρτες ταρό, ο αριθμός 13 συνδέεται με την κάρτα του θανάτου.
Η προσθήκη του αριθμού 1 στο 12 θεωρείται από κάποιους πως σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου και άγνωστου κύκλου, κάτι που δημιουργεί αβεβαιότητα και ανησυχία. Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου, ο αριθμός 13 κατέληξε να συσχετίζεται με την ατυχία και το αναπάντεχο.
Η «Τρίτη και 13» στον ελληνικό κινηματογράφο
Η «γρουσούζικη» Τρίτη και 13 δεν έμεινε έξω από τη σφαίρα του ελληνικού κινηματογράφου. Το 1963 κυκλοφόρησε η ομώνυμη κωμωδία με πρωταγωνιστή τον Νίκο Σταυρίδη, ο οποίος υποδύεται έναν προληπτικό πολιτικό μηχανικό.
Στο πλευρό του, ο Γιάννης Γκιωνάκης, στον ρόλο του φτωχού αλλά φιλόδοξου παλιού του συμμαθητή, που λειτουργεί ως το «γούρι» του. Το σενάριο υπογράφουν οι Γιώργος Λαζαρίδης και Γιώργος Ρούσσος, ενώ τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Ορέστης Λάσκος.
Το «13» στο ελληνικό τραγούδι
Η… αρνητική ενέργεια του αριθμού 13 αποτυπώθηκε και σε ένα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου, το «Ο μήνας έχει 13», σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι και στίχους Μιχάλη Κακογιάννη.
Το τραγούδι ερμήνευσε μοναδικά η Σοφία Βέμπο στην ταινία «Στέλλα», περιγράφοντας τη μοίρα μιας γυναίκας που έμεινε ορφανή και χήρα στις 13 του μήνα.
