Το Google AlphaFold, ένα πρωτοποριακό εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που έχει φέρει επανάσταση στην πρόβλεψη της τρισδιάστατης δομής των πρωτεϊνών, θα είναι σύντομα διαθέσιμο στη ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα της Ελλάδας. Το AlphaFold χρησιμοποιείται ήδη παγκοσμίως σε πολλούς τομείς, από τη βιολογία και τη χημεία μέχρι τη φαρμακευτική και την ιατρική, με εφαρμογές όπως η αποσύνθεση πλαστικών μιας χρήσης, η ανάπτυξη εμβολίων για την ελονοσία, η προστασία των μελισσών και η ανάλυση γονιδίων που σχετίζονται με παθήσεις όπως η οστεοπόρωση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ – GRNET S.A.), με την υποστήριξη της Google και του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, το εργαλείο AlphaFold θα διατεθεί σε όλα τα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της χώρας, διευρύνοντας το πεδίο της σύγχρονης έρευνας στην Ελλάδα.
Νέες δυνατότητες για την ελληνική έρευνα
Η Κατερίνα Τζουβάρα, μηχανικός της Google και εξειδικευμένη στη χρήση του AlphaFold, ανέφερε ότι «μέσα από το Google Cloud υπάρχει διαθέσιμο το AlphaFold, μπορεί κανείς να κατεβάσει τον κώδικα και να τρέξει σε διάφορα μηχανήματα όμως αυτό είναι αρκετά πολύπλοκο. Και γι αυτό το ΕΔΥΤΕ ανέλαβε πρωτοβουλία να το κάνει πολύ πιο εύκολο και προσβάσιμο στην ερευνητική κοινότητα ώστε να την απαλλάξει από τις τεχνικές δυσκολίες», επιτρέποντας στους επιστήμονες να επικεντρωθούν στην ουσία της έρευνας.
Ο Πρόεδρος του ΕΔΥΤΕ, Στέφανος Κόλλιας, έκανε γνωστό ότι η λειτουργία της υπηρεσίας αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2026, ενώ ο αναπληρωτής πρόεδρος Δημήτρης Κατσιάνης πρόσθεσε πως έχει ήδη προετοιμαστεί ένα προσχέδιο για τη διαδικασία υποβολής αιτημάτων από ερευνητές. Εφόσον εγκριθεί το αίτημα, ο φορέας θα μπορεί να χρησιμοποιεί το AlphaFold έως τον Μάιο του 2026.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Νίκος Τζόλλας, τόνισε τη σημασία της καινοτομίας του AlphaFold για την ανακάλυψη νέων μοριακών δομών και την ανάπτυξη της ερευνητικής κοινότητας στην Ελλάδα. Επεσήμανε τη δυνατότητα εκπαίδευσης φοιτητών και ερευνητών, ενώ τα πρώτα έργα που θα υλοποιηθούν αναμένεται να προβληθούν αρχές του 2025, ώστε να αναδειχθεί το επιστημονικό δυναμικό της χώρας.
Πώς λειτουργεί το AlphaFold – Η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης
Το AlphaFold, σύμφωνα με την κ. Τζουβάρα, αποτελεί εργαλείο-ορόσημο για τις επιστήμες της ζωής. Πρόκειται για τεχνολογία της Google DeepMind που αξιοποιεί νευρωνικά δίκτυα για να προβλέπει με ακρίβεια την τρισδιάστατη δομή των πρωτεϊνών, εβδομαδιαζόμενη τους κορυφαίους επιστημονικούς βραβείες. «Το 2024 οι Ντέιβιντ Μπέικερ, Ντέμης Χασάμπης και Τζον Τζάμπερ τιμήθηκαν με το Νόμπελ Χημείας χάρη στην πρόβλεψη της δομής πρωτεϊνών μέσω AI», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Οι πρωτεΐνες έχουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή, καθώς το σχήμα τους σχετίζεται άμεσα με τη λειτουργία τους. Παρότι για τη χαρτογράφηση περίπου 150.000 πρωτεϊνών χρειάστηκαν δεκαετίες εργασίας χιλιάδων ερευνητών, το AlphaFold επέτρεψε την πρόβλεψη περισσοτέρων από 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών σε πολύ μικρότερο διάστημα, προσφέροντας νέα εργαλεία και προοπτικές στον σχεδιασμό φαρμάκων και την κατανόηση νοσημάτων όπως το Alzheimer.
Η διαδικασία έγκρισης και υποστήριξης
Ο Δημήτρης Κατσιάνης εξήγησε ότι η διαδικασία υποβολής αιτήσεων θα είναι πλήρως ψηφιακή και απλοποιημένη. Ο κάθε ερευνητής ή ομάδα θα συμπληρώνει μια σύντομη περιγραφή του έργου, τα στοιχεία του ιδρύματος και τη διάρκεια χρήσης, ενώ οι αιτήσεις που θα εγκρίνονται θα λαμβάνουν υπολογιστική ισχύ αξίας έως και 200.000 ευρώ. Σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί η τεχνική υποστήριξη από το GRNET και τη Google σε όλες τις φάσεις του έργου, καθώς και η πρόβλεψη για ειδικό τεχνικό υπεύθυνο ανά ίδρυμα.
Επιπλέον, ετοιμάζεται ενιαία πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων, η οποία θα είναι διαθέσιμη πανελλαδικά έως τις αρχές Νοεμβρίου. Παράλληλα, οι ερευνητές θα λαμβάνουν οδηγίες και συμβουλές για τη βέλτιστη αξιοποίηση των υπολογιστικών πόρων.
AI Agent: Καινοτόμος ψηφιακός βοηθός για τους ερευνητές
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, βρίσκεται υπό ανάπτυξη ένας εξελιγμένος AI Agent -ψηφιακός βοηθός- που θα καθοδηγεί τον ερευνητή σε κάθε βήμα της αίτησης και της χρήσης του AlphaFold. Ο Κωνσταντίνος Κεχαγιάς, απόφοιτος του Τμήματος Πληροφορικής του ΕΚΠΑ, δήλωσε πως «ο ψηφιακός βοηθός που αναπτύσσουμε είναι μοναδικός παγκοσμίως και θα απλουστεύει την πρόσβαση και χρήση του AlphaFold, συγκεντρώνοντας όλη την απαιτούμενη πληροφορία για την ελληνική κοινότητα». Ο Agent και το Agent Space του Google Cloud θα είναι διαθέσιμα από το δεύτερο μισό του Νοεμβρίου 2025 και δωρεάν για τους εγγεγραμμένους ερευνητές μέσω του GRNET.
Προοπτικές και στρατηγική αναβάθμιση της έρευνας
Κατά τη διάρκεια της σχετικής εκδήλωσης, ο υφυπουργός για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Νίκος Παπαϊωάννου, υπογράμμισε τη σημασία της πρωτοβουλίας για τη σύνδεση της τεχνολογίας, της έρευνας και της καινοτομίας. Εξέφρασε τη στήριξη της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας στην προσπάθεια, με στόχο τα οφέλη να αξιοποιηθούν ευρέως από την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Χημικών, Αθανάσιος Παπαδόπουλος, χαρακτήρισε το AlphaFold ως το μέλλον της διεπιστημονικής έρευνας, ενώ ο Πρόεδρος του ΕΔΥΤΕ Στέφανος Κόλλιας ανακοίνωσε και την υλοποίηση του εθνικού υπερυπολογιστή που θα διατεθεί εντός του 2026, καθώς και του πρώτου εργοστασίου τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα, τον Φάρο.
Η Βικτωρία Καλφάκη από την Google προσέθεσε ότι η σημασία της πρωτοβουλίας θα φανεί έμπρακτα τα επόμενα χρόνια, ενισχύοντας τον ρόλο της χώρας στην ψηφιακή καινοτομία και προσφέροντας νέες ευκαιρίες σε ερευνητές και ακαδημαϊκούς.
Π. Γιούλτση
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
