To 1981, η επιτυχία των Buggles, Video Killed the Radio Star, ήταν το πρώτο τραγούδι που παίχτηκε στο MTV. Αναφερόταν στο πως η αναδυόμενη τότε βιομηχανία των τηλεοπτικών Video Clip έφερνε το τέλος των παραγωγών μουσικής του ραδιοφώνου. Τώρα μια νέα τεχνολογική επανάσταση απειλεί τον ποπ τραγουδοποιό: Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να γράψει μουσική.
Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, η μουσική είναι το νέο σημείο εστίασης για το άγχος για την ανατροπή από την τεχνολογία. Είναι η μορφή τέχνης που συνδέεται πιο στενά, και επίσης μυστηριωδώς, με τα συναισθήματα. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πώς λειτουργεί η μουσική, τον τρόπο που μπορεί να αγγίξει την ψυχή μας, προκαλώντας δάκρυα λύπης ή χαράς. Η προοπτική να την κατακτήσει μια άλλη από τις δημιουργίες μας, η Τεχνητή Νοημοσύνη, αγγίζει ευαίσθητες χορδές. Αυτή τη φορά οι υπολογιστές έρχονται για τα συναισθήματά μας.
Είναι δικαιολογημένοι αυτοί οι φόβοι; Αυτό το ερώτημα απασχόλησε μια νέα σειρά podcast για την εκπομπή Tech Tonic των Financial Times. Στην αρχή ο παρουσιαστής Λουντοβίκ ΧάντερΤίλεϊ ήταν σκεπικιστής από την υπερβολική ζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, και μίλησε για το θέμα με μουσικούς, ακτιβιστές και νομικούς εμπειρογνώμονες. Κάποιοι είναι υπέρ της μουσικής με τεχνητή νοημοσύνη, άλλοι όχι.
Υπάρχουν πολλές χρήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη και τους αλγόριθμους μηχανικής μάθησης στη μουσική. Πολλές είναι αδιαμφισβήτητες, όπως οι τεχνικές στούντιο για την ανάλυση ηχητικού περιεχομένου ή τη βελτίωση της ποιότητας του ήχου. Αλλά τα μοντέλα που τροφοδοτούνται από τεχνητή νοημοσύνη και δημιουργούν τη δική τους μουσική είναι ένα διαφορετικό θέμα. Αυτές οι εφαρμογές που έρχονται σε επαφή είναι η τεχνολογική εκδοχή της ανόδου του τραγουδοποιού τη δεκαετία του 1960. Γράφουν το δικό τους υλικό και το ερμηνεύουν επίσης.
Oι γεννήτριες μουσικής με τεχνητή νοημοσύνη δεν έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να βάλουν φωτιά στα charts
Τα Udio και Suno είναι δύο δημοφιλή διαδικτυακά παραδείγματα. Δεν θα μπορούσαν να είναι πιο εύκολες στη χρήση. Απλώς πληκτρολογήστε μια εντολή – για παράδειγμα, “τραγούδι στο στυλ ενός τραγουδοποιού της δεκαετίας του 1960” – και ιδού: δημιουργείται ένα ολοκαίνουργιο κομμάτι. Σε αυτήν την περίπτωση, μέσω του Udio, ονομάζεται “Whispers in the Dark”. Μια τεχνητή ανδρική φωνή τρέμει με ευαισθησία για την «λαχτάρα για τη ζεστασιά ενός χεριού στο δικό μου» πάνω από μια ευχάριστη μελωδία ακουστικής κιθάρας. Δεν είναι ο Bob Dylan, αλλά είναι καλύτερος από τον μέσο κιθαρωδό λέει ο δημοσιογράφος των Financial Times.
Στο πιο δυστοπικό σενάριο, αυτά τα εργαλεία θα κατακλύσουν τα ραδιοφωνικά κύματα και τις λίστες αναπαραγωγής με τραγούδια που το κοινό δέχεται αναντίρρητα. Αλλά είναι αυτό πιθανό;
Τα πρώτα βήματα έγιναν
Είναι, βέβαια ακόμη η αρχή, αλλά οι γεννήτριες μουσικής με τεχνητή νοημοσύνη δεν έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να βάλουν φωτιά στα charts. Ένα τραγούδι παρωδία ευρωπαϊκής ποπ έχει τη διάκριση ότι είναι η πρώτη επιτυχία που δημιουργήθηκε πλήρως από τεχνητή νοημοσύνη. Δημιουργημένο με το Udio από έναν Αυστριακό DJ που είναι γνωστός με το όνομα Butterbro, το “Verknallt in einen Talahon” έφτασε στο αριθμό 48 των charts στη Γερμανία το 2024. Η ανησυχία για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης επισκιάστηκε από τη διαμάχη σχετικά με τους στίχους που στερεοτυποποιούν τους μετανάστες.
Ένα υποτιθέμενο πραγματικό συγκρότημα, οι The Velvet Sundown, προκάλεσαν αναταραχή φέτος όταν η ιστορική ροκ μουσική τους από τη Δυτική Ακτή αποκαλύφθηκε ότι ήταν μια φάρσα που δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη. Ήταν μια εντυπωσιακή φάρσα — αλλά το πιο δημοφιλές τραγούδι των μηπραγματικών ροκ σταρ στο Spotify έχει ακουστεί μόλις 2,8 εκατομμύρια φορές, κάτι που δεν είναι και τόσο μεγάλο σε σχέση με τις εκατοντάδες εκατομμύρια που έχουν αποκτηθεί από τις πραγματικές επιτυχίες.
Η ποπ μουσική επικεντρώνεται στον ίδιο τον τραγουδιστή. Το μικρόφωνο δεν ενισχύει μόνο τη φωνή του, αλλά και την προσωπικότητά του. Το επερχόμενο άλμπουμ της Τέιλορ Σουίφτ, The Life of a Showgirl, έχει προκαλέσει εικασίες για τραγούδια που βασίζονται σε χαρακτήρες, αλλά η κυκλοφορία του είναι επίσης άρρηκτα συνδεδεμένη με την προσωπική της ζωή, όπως φαίνεται από την ανακοίνωση του αρραβώνα της πριν από την κυκλοφορία. Ακόμα και με την Kpop, της οποίας τα αστέρια ζουν πιο αυστηρά ελεγχόμενες ζωές από τους δυτικούς ομολόγους τους, η αίσθηση του χαρακτήρα είναι ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση δεσμών με τους θαυμαστές.
Ένα νέο εργαλείο
Αυτή η κρίσιμη πτυχή βρίσκεται εκτός των δυνατοτήτων της Τεχνητής Νοημοσύνης. Σε αυτό το βαθμό, ο δημοσιογράφος παραμένει σκεπτικιστής, αλλά πεπεισμένος ότι θα ενταχθεί στις προηγούμενες τεχνολογίες στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο δημιουργείται η μουσική — όπως το μικρόφωνο, το οποίο εισήχθη στα στούντιο ηχογράφησης τη δεκαετία του 1920.
Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να φανταστεί κανείς τις γεννήτριες μουσικής τεχνητής νοημοσύνης ως τυπικά βοηθήματα για τους στιχουργούς, που θα εμπνέουν ιδέες και θα λύνουν προβλήματα. Σίγουρα θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία ρυθμών για τους ράπερ: η χιπ χοπ ήταν πάντα το πιο τεχνολογικά προσαρμοσμένο είδος. Και η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί πραγματική απειλή για όσους εργάζονται στη λεγόμενη μουσική βιβλιοθήκης ή παραγωγής, που δημιουργεί τζινγκλ, μελωδίες και παρτιτούρες για διαφημίσεις, τηλεοπτικές εκπομπές ή δημόσιους χώρους. Αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από έναν φθηνότερο και ασύγκριτα ταχύτερο αντίπαλο.
Στις ΗΠΑ, οι δισκογραφικές εταιρείες μηνύουν τις Suno και Udio για φερόμενη παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Η διαμάχη επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο οι γεννήτριες τεχνητής νοημοσύνης μαθαίνουν πώς λειτουργεί η μουσική, αναλύοντας τεράστιες ποσότητες ηχογραφήσεων. Οι δισκογραφικές εταιρείες ισχυρίζονται ότι αυτή η βάση δεδομένων εκπαίδευσης περιλαμβάνει άγνωστες ποσότητες έργων που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα. Οι Suno και Udio λένε ότι τα εργαλεία τους εμπίπτουν στην κατηγορία της δίκαιης χρήσης.
Ο Λουντοβίκ ΧάντερΤίλεϊ δεν πιστεύει ότι οι γεννήτριες τεχνητής νοημοσύνης είναι υπαρξιακή απειλή για τη μουσική. Αλλά η δικαιοσύνη, που αποτελεί την πλειονότητα των ανθρώπινων αξιών, υπαγορεύει ότι οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης δεν πρέπει να κάνουν εμπορική χρήση του έργου των μουσικών χωρίς άδεια ή αμοιβή. Το αν θα τους εμποδίσουν να το κάνουν στο μέλλον είναι αβέβαιο.
