Η ενότητα του φοιτητικού αντικυβερνητικού κινήματος στη Σερβία τίθεται υπό αμφισβήτηση, καθώς οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις απειλούν να επισκιάσουν το αρχικό μήνυμα δικαιοσύνης και λογοδοσίας. Βασικό αίτημα των φοιτητών ήταν «μόνο αλήθεια και δικαιοσύνη», μετά το τραγικό δυστύχημα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, που κόστισε τη ζωή σε 16 ανθρώπους. Το κοινό αίτημα για λογοδοσία, μακριά από κομματικές ταυτότητες ή ιδεολογικές σημαίες, αποτέλεσε τον συνεκτικό κρίκο στις πρώτες ημέρες του κινήματος.
Από την ενότητα στη διαίρεση: Ιδεολογικές εντάσεις στο φοιτητικό κίνημα
Στην πορεία, ωστόσο, η ιδεολογική ποικιλομορφία στο εσωτερικό του κινήματος μεγάλωσε. Αν και εξαρχής οι μόνοι αποδεκτοί συμβολισμοί ήταν οι σερβικές και πανεπιστημιακές σημαίες, σύντομα έκαναν την εμφάνισή τους εθνικιστικά σύμβολα, συνθήματα και πρόσωπα με ιδιαίτερη πολιτική φόρτιση. Φοιτητές διαδηλωτές και συμμετέχοντες, όπως βετεράνοι των πολέμων της δεκαετίας του 1990, έδωσαν συχνά εκρηκτικό τόνο, λειτουργώντας ακόμη και ως ‘φρουροί ασφαλείας’.
Η κριτική ότι το κίνημα μετεξελίχθηκε σε πλατφόρμα σερβικού εθνικισμού κλιμακώθηκε ιδιαίτερα στο Βίντοβνταν, όταν εθνικιστικές και συντηρητικές ομιλίες κυριάρχησαν στην αντικυβερνητική διαμαρτυρία. Όπως επισήμανε η πολιτιστική αναλύτρια Αλεξάντρα Τζούριτς Μπόσνιτς, τέτοιες τάσεις αναζωπυρώνουν φόβους για επιστροφή σε επικίνδυνα ιδεολογικά μοτίβα του παρελθόντος, συμβαδίζοντας με την αμφισβήτηση της μνήμης των γιουγκοσλαβικών πολέμων.
Οι συνελεύσεις και οι διαμάχες για τα εθνικά ζητήματα
Μπροστά στις κατηγορίες για στροφή προς τα δεξιά, οι φοιτητές προσπάθησαν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους από κομματικά ή ιδεολογικά σύμβολα· η εφαρμογή αυτής της πολιτικής αποδείχθηκε, ωστόσο, δύσκολη στη μαζικότητα των διαδηλώσεων. Όπως τονίζει η φοιτήτρια Τατιάνα Ράσιτς, «οι συνελεύσεις μας αποκάλυψαν βαθιές ιδεολογικές διαφωνίες», ειδικά σε εθνικά φλέγοντα ζητήματα, όπως η ανεξαρτησία του Κοσόβου και η σφαγή της Σρεμπρένιτσα. Παρά το προσωπικό κόστος, η Ράσιτς επισημαίνει τη σημασία της αποδοχής της διαφωνίας – γεγονός που ενίσχυσε τη συνοχή απέναντι σε εξωτερικές πιέσεις.
Μετασχηματισμός στη στάση της νεολαίας
Παρά τις εντάσεις, το φοιτητικό κίνημα φαίνεται ότι κινεί αλλάζει συνολικά τη στάση της νεολαίας. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Νεολαίας της Σερβίας (KOMS), παρατηρείται πλέον αύξηση της πίστης στη δημοκρατία (60% των νέων), έναντι του παραδοσιακού αιτήματος για ‘ισχυρή ηγεσία’. Η Μίλιτσα Μπόργιανιτς, αναλύτρια του KOMS, επισημαίνει σημαντική αλλαγή στις απόψεις για το Κόσοβο και την ΕΕ, καταγράφοντας μια τάση απομάκρυνσης από την εθνικιστική ρητορική.
Η συμπερίληψη ως ισχυρό όπλο – Η ενότητα το ζητούμενο
Ο πολιτικός επιστήμονας Μπόμπαν Στογιάνοβιτς υπογραμμίζει ότι η πραγματική διαχωριστική γραμμή στη σημερινή Σερβία δεν είναι απλώς ιδεολογική αλλά αφορά τη στάση έναντι της ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης. Η δύναμη του φοιτητικού κινήματος, ο Στογιάνοβιτς θεωρεί, έγκειται στην ικανότητά του να συμπεριλαμβάνει διαφορετικές φωνές. Παρ’ όλα αυτά, τονίζει ότι χωρίς ενότητα, οι προκλήσεις απέναντι στο καθεστώς παραμένουν ανυπέρβλητες.
Για τους φοιτητές, ο αγώνας παραμένει προσκολλημένος στις αρχές που τους ένωσαν: «Θέλουμε ένα κράτος που λειτουργεί σωστά, με νόμους και διαχωρισμό των εξουσιών», επισημαίνει η Ράσιτς. Παρόλο που οι διακυμάνσεις και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, η επιστροφή ξανά και ξανά στις βασικές αξίες αποτελεί το θεμέλιο της συνοχής.
Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
