Ένα από τα σενάρια που φοβόταν εδώ και χρόνια το Ισραήλ ήταν μήπως δεχθεί συντονισμένη επίθεση από το Ιράν και τους πληρεξούσιούς του στη Μέση Ανατολή, κυρίως από τη Χεζμπολάχ.
Επί δεκαετίες το καθεστώς των μουλάδων στην Τεχεράνη χρηματοδοτούσε και εξόπλιζε σε χώρες όπως το Ιράκ, την Υεμένη και στον Λίβανο πληρεξουσίους του προσηλωμένους στον στόχο της εξουδετέρωσης του εβραϊκού κράτους.
Αλλά, από τα χαράματα της περασμένης Παρασκευής, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε την άνευ προηγουμένου επίθεσή του στο Ιράν, οι πληρεξούσιοι αυτοί παραμένουν άφαντοι, πρωτίστως δε η Χεζμπολάχ.
Η εκκωφαντική σιωπή της Χεζμπολάχ
Μια από τις πλέον επίφοβες μη κρατικές δυνάμεις στον κόσμο κάποτε και το βασικότερο γρανάζι του «Άξονα της Αντίστασης» του Ιράν στη Μέση Ανατολή μετά την εξόντωση πολλών εκ των ηγετών της και την καταστροφή μεγάλου μέρους του οπλοστασίου της από τους ισραηλινούς σε μια βομβιστική και χερσαία εκστρατεία το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, η Χεζμπολάχ έχει περιοριστεί σε ρόλο απλού θεατή, αφήνοντας τον πιο πιστό της υποστηρικτή και σύμμαχο να τα βγάλει πέρα μόνος του με το Ισραήλ, σημειώνει το Bloomberg.
Ένα βασικό μέρος της αποστολής της Χεζμπολάχ ως υποστηριζόμενης από το Ιράν πολιτοφυλακής πέρα από τα σύνορα με το Ισραήλ ήταν να λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας για επιθέσεις κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Είναι ένα κρίσιμο μέρος αυτού που συχνά αποκαλείται δόγμα προωθημένης άμυνας του Ιράν. Γι’ αυτό και την Παρασκευή στράφηκαν τα βλέμματα στην αντίδραση της σιιτικής οργάνωσης του Λιβάνου.
Ο Ναΐμ Κάσεμ, ηγέτης της Χεζμπολάχ, μετά την εξόντωση από τους Ισραηλινούς του Χασάν Νασράλα τον Σεπτέμβριο, εμφανίστηκε σε τηλεοπτική συνέντευξη χωρίς τις ιρανικές σημαίες και τα πορτρέτα του Χομεϊνί στο φόντο, να εκφράζει τη συνήθη δημόσια υποστήριξη της οργάνωσης προς την Τεχεράνη και να υπόσχεται την ήττα του Ισραήλ. Αλλά ούτε μια ρουκέτα δεν εξαπέλυσε η Χεζμπολάχ κατά του Ισραήλ ή των ισραηλινών στρατιωτών που παραμένουν ακόμη στον νότιο Λίβανο, ούτε καν απείλησε να το πράξει.
Σκιά του εαυτού της η αιχμή του δόρατος των πληρεξούσιων της Τεχεράνης
Εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Λιβάνου δήλωσε, υπό τον όρο της ανωνυμίας, στο πρακτορείο ότι η ηγεσία του στρατού έλαβε σήματα από τη Χεζμπολάχ ότι δεν θα παρέμβει – μια έντονη αντίθεση με την αντίδρασή της όταν ξεκίνησε το Ισραήλ τη στρατιωτική εκστρατεία του στη Λωρίδα της Γάζας τον Οκτώβριο του 2023 μετά την επίθεση της Χαμάς, ενός άλλου πληρεξουσίου του Ιράν.
Η Χεζμπολάχ είχε εξαπολύσει τότε σχεδόν αμέσως ένα μπαράζ πυραύλων κατά κοινοτήτων στο βόρειο Ισραήλ, αναγκάζοντας δεκάδες χιλιάδες κατοίκους να εκκενώσουν τα σπίτια τους, και οι δύο πλευρές αντάλλαξαν περιορισμένα αλλά τακτικά πυρά για το μεγαλύτερο μέρος ενός έτους.
Στη συνέχεια, το Ισραήλ ενέτεινε δραματικά τις επιχειρήσεις του ανατινάζοντας χιλιάδες παγιδευμένους βομβητές και άλλες φορητές συσκευές επικοινωνίας, που χρησιμοποιούσαν μέλη της Χεζμπολάχ, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλά εξ αυτών. Ακολούθησε σφοδρός βομβαρδισμών προπυργίων και διοικητών της Χεζμπολάχ σε περιοχές της Βηρυτού και σε όλη τη χώρα, μέχρι την εύθραυστη εκεχειρία που συμφωνήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο.
Η ισραηλινή επίθεση κατά της Χεζμπολάχ κατέστρεψε εκτάσεις του νότιου Λιβάνου, όπου η οργάνωση ασκεί τη μεγαλύτερη επιρροή, με το κόστος ανοικοδόμησης να εκτιμάται σε 11 δισ. δολάρια. Και με την οικονομία του Ιράν να τρεκλίζει υπό το βάρος των διεθνών κυρώσεων και το κόστος του εν εξελίξει πολέμου με το Ισραήλ, η Χεζμπολάχ δύσκολα θα ανακάμψει σύντομα, αν και διατηρεί την επιρροή της στον Λίβανο και ίσως αναζητήσει και βρει τρόπους να στηρίξει τον βασικό υποστηρικτή της.
Το τέλος του «Άξονα της Αντίστασης»;
Με την παρακμή της Χεζμπολάχ, μόνον ένας από τους λοιπούς πληρεξουσίους του Ιράν απομένει με την ικανότητα να πλήξει σημαντικά το Ισραήλ: οι Χούθι της Υεμένης. Αν και εκτοξεύουν τακτικά πυραύλους κατά του Ισραήλ, λόγω της μεγάλης απόστασης δεν συνιστούν ιδιαίτερα μεγάλη απειλή και πιθανώς θα κρατήσουν το μεγαλύτερο μέρος του οπλοστασίου τους για να διαταράσσουν την εμπορική ναυσιπλοΐα στη νότια Ερυθρά Θάλασσα.
Οι ΗΠΑ είχαν εξαπολύσει, νωρίτερα φέτος, μια βομβιστική εκστρατεία κατά των Χούθι, αλλά την ανέστειλαν τον Μάιο μετά την κατάπαυση του πυρός που συμφωνήθηκε με τη μεσολάβηση του Ομάν.
Στο Ιράκ υπάρχουν αρκετές υποστηριζόμενες από το Ιράν σιιτικές πολιτοφυλακές, αλλά στο παρελθόν είχαν εστιάσει περισσότερο στο να εξαπολύουν επιθέσεις κατά αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ και στην Ιορδανία παρά κατά του Ισραήλ. Στον Λίβανο ο στρατός έχει αναπτύξει τις περισσότερες δυνάμεις του στα νότια και έχει κατάσχει το οπλοστάσιο που άφησε πίσω της η Χεζμπολάχ. Ο πρόεδρος του Λιβάνου, Ζοζέφ Αούν, που εξελέγη τον Ιανουάριο με την υποστήριξη της Ουάσιγκτον, έχει δεσμευτεί να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο των όπλων στη χώρα, αν και δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι διαπραγματεύσεις με τη Χεζμπολάχ για το οπλοστάσιο που της έχει απομείνει.
Με τα ισραηλινά μαχητικά να συνεχίζουν τις επιθέσεις κατά στόχων και τα ισραηλινά drones να πετούν καθημερινά πάνω από τη Βηρυτό, η Χεζμπολάχ έχει χάσει την ελευθερία κινήσεων. «Βρίσκεται υπό τεράστια πίεση, όχι μόνον από τους αντιπάλους της στον Λίβανο, αλλά και από τις εκλογικές της περιφέρειες που θεωρούν ότι πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα», λέει ο Σάμι Νάντερ, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης «Levant Institute», που εδρεύει στον Λίβανο.
