Με την απειλή κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών έρχονται αντιμέτωποι πολίτες που… είχαν ξεχάσει πως κάποτε είχαν σταθμεύσει παράνομα. Ο λόγος για πρόστιμα στάθμευσης που είχαν βεβαιωθεί ακόμη και πριν το 2015, τα οποία οι δήμοι επαναφέρουν στο προσκήνιο με στόχο την αναγκαστική είσπραξή τους.
Παρά την πενταετή παραγραφή που προβλέπεται για τις περισσότερες οφειλές των πολιτών προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), χιλιάδες βεβαιωμένα πρόστιμα εξακολουθούν να διεκδικούνται, αξιοποιώντας ένα πολύπλοκο νομικό καθεστώς που δίνει παράθυρο ώς και… 20ετούς παραγραφής.
Πρόστιμα παλιάς κοπής, αλλά με νέο “πρόσωπο”
Η αναφορά αφορά κυρίως διοικητικά πρόστιμα, όπως αυτά της παράνομης στάθμευσης, που επιβλήθηκαν παλαιότερα και δεν εξοφλήθηκαν, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να βαραίνουν τους οφειλέτες. Παρότι η νομοθεσία του 2023 (άρθρο 7 του ν. 5043/2023) προέβλεπε ευνοϊκή διαγραφή οφειλών προ του 2018, τα πρόστιμα στάθμευσης εξαιρέθηκαν, αφήνοντας τους πολίτες εκτεθειμένους στην αναβίωσή τους.
Ο λόγος; Ο αναγκαστικός νόμος 344/1968, ο οποίος προβλέπει παραγραφή μετά από 20 χρόνια, συνεχίζει να εφαρμόζεται υπό προϋποθέσεις. Με άλλα λόγια, ένα πρόστιμο του 2010 μπορεί να “ζωντανέψει” μέχρι και το 2030, εφόσον δεν έχει εξοφληθεί ή δεν έχει υποπέσει σε παραγραφή.
Το νέο “παράθυρο” μέχρι το 2025
Με τη μεταβατική διάταξη του ν. 5027/2023 (άρθρο 72), οι δήμοι μπορούν να διεκδικούν οφειλές έως 31/12/2018 για δύο επιπλέον έτη, δηλαδή έως τις 3 Μαρτίου 2025, εφόσον εμπίπτουν στην κατηγορία των διοικητικών πράξεων και όχι δηλώσεων των πολιτών.
Αυτό σημαίνει πως πρόστιμα και δημοτικά τέλη που δεν εξαρτώνται από φορολογικές δηλώσεις, αλλά επιβάλλονται απευθείας από τις υπηρεσίες (όπως η Δημοτική Αστυνομία), θεωρούνται ακόμα ενεργά και προσμετρώνται ως ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Κατάσχεση πριν καν το καταλάβουν
Το σοβαρότερο, όμως, είναι πως οι δήμοι δεν είναι υποχρεωμένοι να ειδοποιήσουν ξανά τον πολίτη πριν κινήσουν τις διαδικασίες. Εφόσον έχει γίνει βεβαίωση της οφειλής προ της 3ης Μαρτίου 2023, είναι πλέον σε θέση να εφαρμόσουν άμεσα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, που περιλαμβάνουν:
- δέσμευση ή κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών,
- κατάσχεση επιστροφών από την εφορία,
- δέσμευση κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, ανάλογα με το ύψος της οφειλής.
Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες
Οι πολίτες που διαπιστώνουν παλιές οφειλές ή λαμβάνουν ειδοποιήσεις κατασχέσεων μπορούν να προχωρήσουν σε:
- ρύθμιση οφειλών μέσω της αντίστοιχης δημοτικής υπηρεσίας,
- έλεγχο παραγραφής σε συνεργασία με νομικούς,
- ένσταση ή προσφυγή αν θεωρούν ότι η οφειλή δεν είναι νόμιμη ή έχει ήδη παραγραφεί.
Ένα ακόμη “καμπανάκι” για τα αζήτητα χρέη
Το φαινόμενο φέρνει στο προσκήνιο τη διαχρονική ασυνέχεια μεταξύ φορολογικών νόμων και δημοτικών διαδικασιών. Ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι οφειλές θεωρούνταν «ξεχασμένες» ή «παραγεγραμμένες», οι νομικές εξαιρέσεις λειτουργούν πλέον υπέρ των δήμων που εντατικοποιούν τις εισπρακτικές τους κινήσεις, σε μια εποχή που η τοπική αυτοδιοίκηση αναζητεί πρόσθετους πόρους.
Το αποτέλεσμα είναι πως χιλιάδες πολίτες, χρόνια μετά την επιβολή των προστίμων, έρχονται αντιμέτωποι με δεσμεύσεις περιουσιακών τους στοιχείων, χωρίς να έχουν ενημερωθεί εγκαίρως ή να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους.
