Έκθέσεις σχετικές με γεγονότα και καταστάσεις του εμφυλίου πολέμου στην περιοχή Μουζακίου – Αργιθέας Καρδίτσας (από τα αρχεία του Προκοπίου Βλ. ΝΙΚΟΛΗ)
Αναφέρονται σε συμβάντα – κινήσεις και μετακινήσεις εκατέρωθεν δυνάμεων στην περιοχή, στη στελέχωσή τους και στον οπλισμό τους καθώς και στις συμπεριφορές τους.
Και αυτές οι εκθέσεις είναι:
α) Αλέξανδρος Κούρτης, υπολοχαγος – Έκθεση για Αργιθέα
β) Αγραφιώτης Λάμπρος, υπολοχαγός
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Εδώ και δυο δεκαετίες είχα εκφράσει την άποψη σε πνευματικά ανήσυχους συμπατριώτες Αργιθεάτες να βγάλουμε μια επιτροπή και να ασχοληθούμε ιστορικά με την περίοδο του εμφυλίου για την καταγραφή γεγονότων στην Αργιθέα, ώστε κάτι να υπάρχει στα αρχεία για τον ιστορικό του μέλλοντος.
Και τούτο γιατί η Ιστορία ενός τόπου και ενός λαού (που τόσα πέρασε) έχει γραφτεί εν τοις πράγμασι από τους δράσαντες σε κάθε εποχή και σε κάθε περιοχή, πρέπει δε να μένει κατά το δυνατόν αληθινή και πραγματική μέσα από έγγραφα – ντοκουμέντα αμφοτέρων των εμπλεκομένων πλευρών.
Όπως δε έχω αναφέρει και σε άλλες αναρτήσεις μου, να μελετώνται αυτά σήμερα με τη δέουσα αντικειμενικότητα και χωρίς πρόθεση αναμόχλευσης παθών, δίχως ιδεοληψίες και προκαταλήψεις, μιας και αναφέρονται στις δύσκολες και τραγικές ημέρες του επάρατου εμφυλίου.
Έκρινα σκόπιμη αυτή τη φορά την παρακατάθεση των παρακάτω ντοκουμέντων (που προκύπτουν από τα εις χείρας μου αρχεία του Π. Νίκολη – αυτά προφανώς έχουν αποσταλεί την εποχή εκείνη αρμοδίως από τον Π. Νίκολη και θα υπάρχουν στα αρχεία του Στρατού και άλλων αρχών, προφανώς και κάποια έχουν ανιχνευθεί και επεξεργασθεί από ιστορικούς και άλλους) του τότε υπολοχαγού Αλεξάνδρου Κούρτη (από Πευκόφυτο – Νευροβούνιστα) και του υπολοχαγού Λάμπρου Κωνσταντέλου ή Αγραφιώτη (από Μάραθο Αργιθέας) για ιστορικούς καθαρά λόγους, για ενημέρωση των συμπατριωτών αναγνωστών και όχι μόνο αλλά και για παρακίνηση Αργιθεατών καταγραφής σημαντικών γεγονότων του εμφυλίου που αφορούν την περιοχή μας.
Αλέξανδρος Κούρτης
Υπολοχαγός Σεπτέμβριος 1946
Ἔκθεση πεπραγμένων
Ἐπιχειρήσεως 16-20 Σεπτεμβρίου 1946
16 Σεπτεμβρίου 1946
Δευτέρα, ὥρα 12 Μεσημβρινή
Ἐκκίνηση μετὰ τμήματος χωροφυλακῆς ὑπὸ ἀνθυπομοίραρχον Δημ. Δημόκαν ἐκ Μουζακίου δι’ αὐτοκινήτων καὶ διὰ τῆς ὁδοῦ Μουζακίου – Πύλης εἰς γέφυραν Πορταραϊκοῦ.
Ἐκεῖθεν ὁδικῶς διὰ τῆς παρυφῆς τῶν χωρίων Ραπωτοῦ – Βατσινιᾶς εἰς Τύμπανον.
Διερχόμενοι διὰ Ροπωτοῦ παρελάβομεν από την ἔνοπλον ὁμάδα τοῦ χωρίου τούτου.
17 Σεπτεμβρίου 1946. Ἡμέρα Τρίτη, ὥρα 11 και 45΄ π.μ.
Συνάντησις μετὰ ὁμάδος Δρακότρυπας, κατὰ τὴν συνάντησιν συνέβη μικρὰ παρεξήγησις ὀφειλομένη εἰς ἀνθυπομοίραρχον Δημόκαν.
ὥρα 12 μεσημβρινή. Ἠκούσθησαν πυροβολισμοί εἰς θέσιν Κοντοσοῦλι – Λιάσκοβον – Ἀνθηρόν καὶ μετὰ παρέλευσιν 15΄ πυκνοί πυροβολισμοί καὶ πολυβολισμοί. Ἐπειδή τὴν ὥραν αὐτήν εἰς τὴν θέσιν Βρύση Κάκκαρη – Κνίσοβον δεν εὑρέθησαν ὁμάδες Ἐθνικοφρόνων χωρίων Κνισόβου, Μεσοβουνίου, Τριζόλου, Βραγκιανῶν, Λιασκόβου, Ἀνθηροῦ, Καλῆς Κώμης καὶ Γλουγοβίστης, ὡς καὶ ἡ δύναμη χωροφυλακῆς Σταθμῶν Πετρίλου, Βραγγιανῶν καὶ Ἀνθηροῦ ἠναγκάσθην ν’ ἀναχωρήσω πρὸς τὸ σημεῖον, ἔνθα ἐγένετο μάχη κατὰ πληροφορίας μὲ ἀναρχικούς. Πράγματι, περί ὡραν 16ην ἔφθασα εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, ὅτε πλέον εἶχε σταματήσει κάθε κίνησις. Ἐξηκριβώσαμεν δε θετικῶς τὰ ἑξῆς:
Ὁ ὁμαδάρχης Τριζόλου Εὑάγγελος Κουτσοχρῆστος ἀναλαβών φαίνεται τῇ ὑποδείξει τοῦ ἐνωμοτάρχου σταθμάρχου Τροβάτου νά ἐπιτύχῃ τὴν μὴ ἔνταξίν του εἰς τὸ Τμῆμα Ἐπιχειρήσεων καὶ προφανῶς διὰ νὰ δημιουργήσῃ ἐντύπωσιν μάχης εἰς τὸ σημεῖον αὐτό παρέλαβε λέγω τὴν ὁμάδα Τριζόλου καὶ ἀνελθών εἰς τό ὕψος Κουμπουριανῶν ἔβαλε διὰ τοῦ πολυβόλου ὅπλου ἀπεριωρίστως καί ἀσκόπως δημιουργήσας οὕτω σύγχυσιν καί πανικόν εἰς τοὺς κατοίκους. Τό κακόν δέ ἐπεξετάθη ἐπί τῷ λόγῳ, ὅτι ὁ ἀνωτέρω σταθμάρχης μετά δυνάμεως χωροφυλάκων καί ὁμάδος Λιασκόβου ἔβαλε καταιγιστικῶς πρός τό ἀπέναντι ὕψωμα Κουμπουριανῶν ἐκ τῆς θέσεως Κοντούλη ρίψαντες ἀπό ἀποστάσεως πλέον τῶν τεσσάρων χιλιάδων μέτρων πλέον τῶν δύο χιλιάδων βολάς.
Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω ἐξακριβωμένων πλέον θετικῶν γεγονότων ἀπέστειλον ἔγγραφον πρός τόν ἀνθυπομοίραρχον Δημόκαν καὶ ἔκθεσιν ἐνταῦθα, ἵνα ὁ Δημόκας βαδίζῃ πρός τόν πρός ὅν ὅρον, δηλ. την θέσιν Καραβούλα.
Την αὐτήν νύκτα ἐξαπέστειλα συνδέσμους μέ ἔγγραφα πρός ὅλους τάς ἐνόπλους ὁμάδας νά συγκεντρωθῶσιν εἰς Τριζόλου τήν αὐτήν νύκτα και ἔγγραφον πρός τάς ἐνόπλους ὁμάδας Ραδοβιζίων καί Ἀπεραντίων Ἄρτης, αἵτινες εὑρίσκοντο εἰς τήν περιοχήν μου ἥτοι ὡς τά χωρία Ραχωβίστα καί Βραγγιανά μετά δυνάμεως ἀστυνομικῶν σταθμῶν Βραγγιανῶν, Ἀργιθέας, Μεγαλόχαρης καί Καστανιᾶς Ἄρτης, νά βαδίσωσι πρός Τροβάτου καί διά τοῦ Μπουτσικάκι εἰς Ἀφωρισμένην Φουντωτοῦ ἔναντι ὑψωμάτων Πετρίλου.
18 Σεπτεμβρίου 1946
Πρωΐα Τετάρτης. Ἐκκινήσας ἐκ τοῦ χωρίου Γλογοβίτσα καί διά τῶν συνοικισμῶν Ἀνθηροῦ Λιασκόβοου ἔφθασα περί ὥραν 7ην πρωϊνήν εἰς Τρίλοφον παρακινῶν ἅπαντας τούς κατοίκους νά ἀκολουθήσωσι καί ἐξηγήσας τόν κίνδυνον ἐκ τῆς τυχόν εἰσβολῆς τῶν κομμουνιστικῶν ὁμάδων εἰς την περιοχήν των. Πράγματι τά χωρία Καλή Κώμη, Λιάσκοβον, Ἀνθηρόν, Γλουγοβίτσα καί Τριζόλου ἐξηγέρθησαν ἅπαντες ὡπλισμένοι καί ἄοπλοι καί ἀκολούθησαν καί δια τῆς ὀροσειρᾶς Κουμπουριανῶν – Σπυρέλου ἀνῆλθον εἰς Ὀξυάν. Ἐξαίρεσιν ἀπετέλεσαν οἱ τῶν χωρίων Μεσοβουνίου καί Κνισόβου. Ἡ ὁμάς Μεσοβουνίου ἀποκρύψασα τόν ὁπλισμὸν της ἀνεχώρησε διά Μουζάκιον.
Ἐν τῷ μεταξύ ἡ ὁμάς ἀνδρῶν ἔβαλε κατά κομμουνιστικῶν θέσεων εἰς Μονήν Σπηλιᾶς ἀπό 18ης ὥρας. Παρήγγειλα εἰς ὁμάδα ταύτην νά κρατῇ ὅπως δήποτε ἐπαφὴν μεθ’ ἡμῶν καί νά ἀπσχολῇ τούς κομμουνιστές, ἵνα μή κατέλθουν.
Περὶ ὥραν 19ην μετά δυνάμεως πλέον τῶν 150 ἀνδρῶν ἔφθασα εἰς Ὀξυάν παρά τὴν θέσιν «Ἅγιος Νικόλαος» Βλασίου, ἔνθα δύναμις Δημόκα.
Αἱ ὁμάδες τῶν κομμουνιστῶν εἶχον φθάσει την 16 τρέχοντος μηνός μέχρι σημείου ἄνωθεν τῶν Κομπουριανῶν καί εἰς θέσιν «Μαντρί Κουμπουριανῶν», ἔνθα παρέμειναν κατά τήν νύκτα τῆς 16 πρὸς 17 τρέχοντος μηνός.
Ἀναχωρήσαντες οὗτοι τό πρωΐ τῆς 17 παρέλαβον μεθ’ ἑαυτῶν 170 πρόβατα τοῦ κτηνοτρόφου Τασούλα Μαργώνη ἐκ Τρουβάτου, τὰ ὁποῖα εὑρίσκοντο ἐκεῖ. Ἐγκατέστησαν δὲ ἑλαφρόν φυλάκιον παρά τήν θέσιν «Σταυρός» ἄνωθεν τῆς τοποθεσίας «Πατουλιὰ» Σπυρέλου.
Κάτοικοι τινες τῶν χωρίων Σπυρέλου καί Μεσοβουνίου συνέβαλον εἰς ἐπιτυχῆ σκοπὸν κομμουνιστῶν.
Εἰς τήν θέσιν «Ἅγιος Νικόλαος», ἔνθα σημεῖον στηρίγματος καί συγκεντρώσεως ὅλων τῶν δυνάμεων ἀνερχομένων εἰς 250 καί πλέον ἄνδρες, παρεμείναμεν ἐπί διήμερον ἄνευ σκοποῦ καί τοῦτο χάρις εἰς τήν πείσμονα ἀπόφασιν και ἐνέργειαν ἀνθυπομοιράρχου Δημητρίου Δημόκα. Ὁ ἀνθ/χος Δημόκας μετά δυνάμεως χωροφυλακῆς καί ὁμάδων Δρακοτρύπης καί Ροπωτοῦ, ἀφοῦ ἧλθεν εἰς ἐπαφήν περί ὥραν δεκάτην πρωϊνήν μέ φυλάκιον κομμουνιστῶν παρά τήν θέσιν «Άγιος» κοινότητος Βλασίου ἐξ αἰτίας τῆς κακῆς διοικήσεως τούτου ὡπισθοχώρησε περί τό χιλιόμετρον, ἵνα ἐξακριβώσῃ, ὡς εἶπε, τήν ταυτότητα τῆς ὅπισθέν των ἀναφανείσης δυνάμεως, ἐνῶ ἐγνώριζεν ἐκ τῶν προτέρων, ὅτι ἀπό τό σημεῖον αὐτό θα ἤρχοντο ὁμάδες ἐθνικοφρόνων και αἱ δυνάμεις τῆς χωροφυλακῆς. Εἶχε δέ ὑποχρέωσιν εἰς τά ὄπισθεν σημεῖα νά ἐγκαταστήση μικρὰν δύναμιν συνδέσμων καί ὁδηγῶν ὁμάδων. Ἕως ὅτου δέ γίνῃ ἀναγνώρισις ὑπὸ τῆς ὑπὸ τήν ἡγεσίαν τοῦ Ἀριστείδου Χασιώτη τελούσης ὁμάδος Ἀνθηροῦ, ἀπωλέσθη χρόνος 4 ὡρῶν καὶ ἐδόθη καιρός εἰς τοὺς κομμουνιστάς νά ἀποσύρωσι τό φυλάκιόν των ἄνευ πιέσεως.
19 Σεπτεμβρίου 1946. Ἡμέρα Πέμπτη
Ὁλόκληρος ἡ ἡμέρα κατηναλώθη εἰς ἀσκόπους ἐνεργείας ἀνθυπομοιράρχου καταγινομένου εἰς τήν ἔνταξιν τῶν ὁμάδων ὑπό τάς διαταγάς του και εἰς την ἐξεύρεσιν τροφίμων δι’ ἁρπαγῆς. Οὕτω ἐλθὼν εἰς συμφωνίαν φαίνεται μέ ἀποκεκηρυγμένους ὁμαδάρχας τῶν ὁμάδων Ἀργιθέας Κουτσοχρῆστον, Χασιώτην καὶ Στάθην ἐξαπέστειλεν ὡρισμένους καί συνεκέντρωσαν ποίμνια ἐθνικοφρόνων κτηνοτρόφων ἤτοι τῶν Τσιτσιρίγκου, Χατζούδη, Νανᾶ Βλασίου καὶ Τσιτσιρίγκου Μεζίλου.
Ἀφοῦ ἀφίχθησαν οἱ διαρπαγεῖς μετὰ τῶν ποιμνίων εἰς τό σημεῖον αὐτό ἐπῆλθε διαφωνία κατελήξασα εἰς σύρραξιν μεταξύ τῶν ἀνδρῶν τῶν ὁμάδων και τοῦ Δημόκα.
Κατὰ τήν ὥραν ἐκείνην ἅπαντες οἱ ἐθνικισταί ἀνερχόμενοι εἰς 180 καὶ πλέον ἐξηγέρθησαν φωνάζοντες, ὅτι «αὐτό εἶναι αἶσχος» «δέν βγήκαμε γιὰ πλιάτσικο, ἀλλὰ διὰ νὰ κυνηγήσωμεν τοὺς κομμουνιστές εἰς την Νεβρόπολιν καί δέν πρέπει νὰ μένωμεν ἐδῶ».
Κατόπιν τούτου ὁ ἀνωτέρω ἀνθυπομοίραρχος συνεννοηθείς καί μέ τον ἀτίθασσον δῆθεν ὁμαδάρχην Εὐάγγελον Κουτσοχρῆστον προέβη εἰς ἀφοπλισμόν ἀνδρῶν τινῶν τῆς ὁμάδος Λιασκόβου. Κατόπιν ἐπενέβην καὶ καθησύχασα αὐτοὺς διατάξας συγχρόνως καί την ἀπόδοσιν τῶν ὅπλων εἰς τούς ἐθνικιστάς και πραγματικούς πατριώτας. Ἐρθών δε εἰς ἰδιαιτέραν σύσκεψιν μὲ ἀνθ/χον συνεφωνήσαμεν να καταλάβῃ τό ὕψωμα «Γκαβέλου» μέ μικράν δύναμιν χωροφυλάκων καί μέ δύο ἰσχυράς ὁμάδας. Πλήν ὅμως οὖτος συννενοηθείς πάλιν μὲ ὁμαδάρχας Στάθην, Κουτσοχρῆστον καί Χασιώτην ἀπέστειλε τάς ὁμάδας Χασιώτη καί Στάθη ἐκ 15 ἀνδρῶν με βαρύ πολυβόλον διά τῆς ὁδοῦ Μουζακίου Πετρίλου εἰς την παρυφήν τῆς κάτω τοποθεσίας Πετρίλου. Ἀντιληφθείς τήν ἐνέργειαν ταύτην τόν παρετήρησα καὶ τῷ εἶπον, ὅτι ἡ δύναμις αὕτη μετὰ τοῦ πολυβόλου δέν πρέπει νά βαδίσῃ οὕτως. Εἰς ἄρνησίν του ἐζήτησα τὸ πολυβόλον ἀπό τόν Στάθην καί ἔλαβον τήν ἀπάντησιν, ὅτι τό πολυβόλον αὐτό ἔχει ἀπό τὴν Καρδίτσαν καὶ ὅτι ἀνήκει εἰς τήν ὁμάδα του ἀποτελουμένην ἐκ πέντε μόνον ἀνδρῶν.
Εἰς παρατήρησίν μου, ὅτι τό βαρύ πολυβόλον δέν δύναται νὰ χρησιμοποιηθῇ ἄνευ ἰσχυράς δυνάμεως (ὡς στήριγμα) καὶ ὅτι τό πολυβόλον ἀνῆκε πλέον εἰς τὴν Διοίκησιν τῶν ἐνόπλων ὁμάδων, ἔλαβον τὴν ἀπάντησιν, ὅτι δέν ἀναγνωρίζει διοίκησιν δεδομένου, ὅτι ἐζήτησε ἀπό τόν γραμματέα τῆς ὀργανώσεως κ. Νίκολην διερχόμενος ἀπό τό Μουζάκι τρόφιμα καὶ τσιγάρα γιὰ τὰ παιδιά, ἔλαβε ἀρνητικήν ἀπάντησιν καί ἔτσι εἶμαι εἶπε, μόνος μου καπετάνιος.
Κατόπιν τούτου καὶ ἐπειδή ὁ ὁμάς αὐτή, ἀφοῦ κατῆλθεν μέχρι σημείου τινός ἠρνήθησαν οἱ ἄνδρες νὰ προχωρήσωσι καὶ ἐζήτησαν δύναμιν χωροφυλακῆς, ὁ ἀνθυπομοίραρχος εὑρέθη εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ ἀποστείλῃ τὸν ἐνωμοτάρχην σταθμάρχην Βραγγιανῶν μετὰ δυνάμεως ἐκ δέκα χωροφυλάκων. Πράγματι μετέβησαν οὗτοι ὁμαδικῶς διελθόντες τήν θέσιν «Γοῦρνες Πετρίλου» ἐγκατεστάθησαν εἰς Χάνι Τέκου. Εἰς τό σημεῖον αὐτό παρακολουθήσας τὴν κίνησιν τῶν κομμουνιστῶν ἐκ τῶν πέριξ ὑψωμάτων διεπίστωσα, ὅτι οὗτοι ἔλαβον διάταξιν κυκλώσεως τοῦ τμήματος αὐτοῦ στρατηγικῶς. Φαίνεται, ὅτι τὰ κομμουνιστικά τμήματα ἔχουν και τμηματικούς τοῦ στρατοῦ ὡς ἡγήτορας.
Ἐπὶ τέλους κατόρθωσα νὰ πείσω τόν ἀνθ/χον Δημόκαν, νὰ ἀποσυρθῇ τό τμῆμα ἐκεῖνο καὶ συνεφωνήσαμεν, ἐγώ μέν νὰ ἀναλάβω την διοίκησιν τῶν ὁμάδων, ἐκεῖνοι δέ τὴν διοίκησιν τῶν ἀστυνομικῶν δυνάμεων καὶ νὰ ἐνεργήσωμεν ἀπὸ τῆς ἑπομένης κατάληψιν τῆς Νεβροπόλεως.
Μετά τήν διανομήν τοῦ συσσιτίου εἰς τοὺς ἄνδρας καθώρισα, ὅτι ἡ δύναμη χωροφυλακῆς μετὰ τῶν ὁμάδων Κουτσοχρήστου καί Στάθη αἱ ὁποῖαι ἐτέθησαν ὑπὸ τὰς διαταγὰς τοῦ Δημόκα καὶ ἡ ὁμάς Χασιώτη, ἡ ὁποία ἐθελουσίως ἐτέθη ὑπὸ τὰς διαταγάς Δημόκα, ἐγκαταστήσωσι φυλάκια προκαλήψεως καί διά νυκτός νὰ ἀνέλθωσιν εἰς ὕψωμα Γκαβέλου μετά τοῦ ἡμίσεως τῆς δυνάμεώς των. Ἐγὼ δε ἀποσυρθείς εἰς θέσιν «Ἅγιος Κωνσταντῖνος» εἶπον εἰς τούς ἄνδρας, ὅτι λίαν πρωΐ θὰ προχωρήσωμεν προς Κερασιάν καὶ Στοῦγκον τῆς Νεβροπόλεως. Παρά ταύτα ὁ ἀνθ/χός Δημόκας μετὰ τῶν ἀνωτέρω ὁμαδαρχῶν μετέβαλε γνώμην καὶ ἠθέλησε νὰ βαδίσῃ πρὸς Πετρίλια καλῶν ἅπαντας τούς ἐνόπλους νά πειθαρχήσωσι εἰς τοῦτον.-
20 Σεπτεμβρίου 1946. Ἡμέρα Παρασκευή, ώρα 9 πρωϊνή.
Ὁ ἀνθ/χος Δημόκας ἀνῆλθε πρός το σημεῖον ἔνθα εὑρισκόμην καὶ διά συνδέσμου με ἐκάλει εἰς συνάντησιν. Πράγματι μετέβην καὶ ἀφοῦ ἤκουσα, ὅτι ἔδει νά βαδίσωμεν πρός Πετρίλον μεθ’ ὁλοκλήρου τῆς δυνάμεως καὶ διά τῆς ὁδοῦ Μουζακίου – Πετρίλου, ὑπέδειξα εἰς αὐτὸν τὸν κίνδυνον τῆς κυκλώσεως μάλιστα κατόπιν τῆς θετικῆς πληροφορίας, ὅτι οἱ κομμουνισταί συγκεντροῦνται εἰς την θέσιν ἑννέα βρύσες Φλουρεσίου εἰς θέσιν Φλούδα Σερμενίκ. Τῷ εἷπον προσέτι, ὅτι πρέπει νὰ ἐγκατασταθῆ φυλάκιον μέ ἰσχυράν δύναμιν εἰς παρυφήν «Μάλκη» μὲ κατάληψιν ὑψώματος Γκαβέλου καί ὅτι ὁμάς ἰσχυρά νὰ βαδίσῃ ἀπό Βλάσιον καὶ Μεζίλου προς Πετρίλον καί δύναμη χωροφυλάκων ἀπό τήν ὁδόν. Οὗτος ἠρνήθη διαρρήδην καί ἀπέστειλε χωροφύλακα Κουμπλῆν μετά ἐνόπλων ὁμάδων Στάθη καὶ Κουτσοχρήστου καλῶν καὶ πάλιν τάς ὁμάδας ὑπὸ τάς διαταγάς του καὶ νά κατέλθωσιν ἀμέσως ἐκεῖ, ἵνα βαδίσωσι πρός Πετρίλον. Εἰς τήν πρόσκλησίν μου ταύτην δὲν ὑπήκουσαν καί ἀνεχώρησαν πρὸς τό ἀντίθετον ἤτοι πρός Κουμπουριανά καὶ Μεσοβούνι. Κατόπιν τούτων ἀνεχώρησα δι’ ἐνταῦθα.
Διάταξις κομμουνιστῶν
Τροβάτου – Πιγγιανὰ. Κορώζης μέ δύναμιν ἐγκατεστημένην εἰς ὑψώματα Φουντωτοῦ καὶ Πετρίλου ἐξ ἑκατόν ἑως 120 ἀνδρῶν καλῶς ἐξωπλισμένων καί πειθαρχικῶν.
Πετρίλου. Μπελῆς μέ δύναμιν 150 ἀνδρῶν εἰς ὑψώματα Γκαβέλου μὲ μικράν προκάλυψιν Πετρίλου – Φουντωτόν. Οἱ περισσότεροι τῶν ἀνδρῶν τούτων εἶναι ἀρτίως ἐξωπλισμένοι, οὐχί ὅμως καλῶς ἐνδεδυμένοι.
Γκαβέλου – Ἐννέα βρύσες.
Καρακαντᾶς μέ δύναμιν 160 ἑως 180 ἀνδρῶν.
Ἅπασαι ὁμάδες ὑπό διοίκησιν Νικηταρᾶ.
Τροφοδοσία δι’ ἐπιτάξεων καί ἁρπαγῆς ἀπό ἐθνικιστάς χωρίων.
Ἀφοπλισμός ἐθνικιστῶν.
Ὑπό τῶν κομμουνιστῶν ἐγένετο ἀφοπλισμός τῶν ὁμάδων τῶν χωρίων.
Κατὰ θετικάς καὶ ἐξηκριβωμένας πληροφορίας ἀφηρέθησαν ἀπό χωρίον Λεοντίτου 8 ὅπλα, ἀπό Φουντωτόν 10 ὅπλα, ἀπό Πετρίλον 30 ὅπλα και ἀπό Βλάσιον 15 ὅπλα.
Ἡ κατάληψις τῶν χωρίων ἐνεργεῖται ὑπὸ τῶν κομμουνιστῶν ὡς ἑξῆς.
Διὰ τῶν κορυφῶν τῶν ὀρέων με μικρὰ τμήματα καταλαμβάνουν τά ὑψηλότερα σημεῖα διά μικρῶν τμημάτων, ὡς καί τά σημεῖα διελεύσεως τῶν κατοίκων (κόμβων ὁδῶν).
Την ἡμέραν ἐγκαθιστοῦν παρατηρητήρια εἰς ὑψηλότερα σημεῖα καὶ φυλάκια ἰσχυρά και κεκαλυμμένα εἰς ἐπικίνδυνα σημεῖα.
Μουζάκιον 21 Σεπτεμβρίου 1946+
Ἀλέξανδρος Κούρτης
ὑπολοχαγός
Καὶ μετά την ἀποχώρησιν τοῦ ὑπολοχαγοῦ Ἀλεξάνδρου Κούρτη αἱ μάχαι εἰς τὴν περιοχήν Ἀργιθέας συνεχίσθησαν.
Ὁ ἐκ τῶν ἡμετέρων Λάμπρος Ἀγραφιώτης μᾶς ἀπέστειλε τήν κατωτέρω ἀναφοράν.
Σταθμός Διοικήσεως Μικτῶν ἀποσπασμάτων
Ὁμβρυά Τυμπάνου
1 Νοεμβρίου 1946. ὥρα 10 πρωϊνή.
Ὁ
Διοικητής τοῦ μεταβατικοῦ ἀποσπάσματος
Ἀργιθέας ὑπολοχαγός Ἀγραφιώτης Λάμπρος
Προς
Τό Ἀρχηγεῖον Μουζακίου
Λαμβάνω τήν τιμήν νά γνωρίσω ὑμῖν τὰ κάτωθι.
Ἀπό τῆς δωδεκάτης μεσημβρινῆς ὥρας τῆς χθές ὁ ἐχθρός ἀπεσύρθη ἐκ τοῦ ὑψώματος Καράβας πρός Πετρίλον και Ἀφωρισμένην περιφερείας Τρουβάτου.
Κατά τάς διεξαχθείσας μάχας οἱ κομμουνισταί εἶχον τάς ἑξῆς ἀπωλείας.
Νεκροί εἷς. Τραυματίαι δύο, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ εἷς ἀπεβίωσε καί ἐνταφιάσθη εἰς τοποθεσίαν «μνῆμα» περιφερείας Σπυρέλου.
Ἐκ τῶν ἡμετέρων τμημάτων τραυματίαι δύο.
Κατά τήν ὑποχώρησίν των οἱ κομμουνισταί παρέλαβον μεθ’ ἑαυτῶν καί τήν εἰκοσαετῆ θυγατέρα τοῦ Μάρκου Καζάνα καί ἐλεηλάτησαν καί τήν οἰκίαν του. Ὁμοίως ἐπυρπόλησαν καί δύο οἰκίας τῶν ἀδελφῶν Γρίβα ἐκ Λεοντίτου.
Κατά πληροφορίας τοῦ Διοικητοῦ τῶν Τμημάτων Ἠπείρου Κωννου Βόϊδαρου καί εἰς τό χωρίον Λεοντῖτον οἱ κομμουνισταί ἐλεηλάτησαν πολλάς οἰκίας καί παρέλαβον μεθ’ ἑαυτῶν πολλά αἰγοπρόβατα, ὡς καί μεγάλα ζῷα.
Αἱ δυνάμεις τῆς Ἡπείρου μέ ἀπόσπασμα Ἀργιθέας βαδίζουσι μέσῳ Σπυρέλου πρός ὑψώματα Ἀφωρισμένης.
Ὁμοίως δυνάμεις τελοῦσαι ὑπό τήν ἡγεσίαν μου μετά δυνάμεως χωροφυλακῆς Ἀνθηροῦ βαδίζουσι μέσῳ Τυμπάνου μέ κατεύθυνσιν πρός Ὀξυάν – Πετρίλου.
Ἡ δύναμίς μου ἀνέρχεται εἰς 90 ἄνδρας. Ἔχομεν δέ ἕν ὁπλοπολυβόλον, ἑπτά ὅπλα γερμανικά καί τά ὑπόλοιπα εἶναι ἰταλικά.
Φυσιγγίων ἔχομεν ἀνάγκην καί παρακαλῶ νά μᾶς ἀποστείλετε τό ταχύτερον.
Δέν παραλείπω νά ἀναφέρω Ὑμῖν, ὅτι πρωτίστως οἱ κομμουνισταί εἶχον πυρπολήσει τήν οἰκίαν τοῦ τέως λοχαγοῦ Χαραλάμπους Θέου.
Λάμπρος Ἀγραφιώτης
ἔφεδρος ὑπολοχαγός
Ἀρ. 33 Ἅγιος Νικόλαος 2 Ὀκτωβρίου 1946
ὥρα δεκάτη πρωϊνή.
Τμήματά μου εὑρίσκονται ἀπό τῆς νυκτός κορυφογραμμήν Καράβας μέχρις Ἁγίου Νικολάου.
Ἐχθρός σήμερον δέν ἔδειξε σημεῖα ζωῆς ἐν τῇ περιοχῇ κορυφογραμμῆς Βλασίου.
Ἀναμένω Δημόκαν καί Τμήματα στρατοῦ.
Βόϊδαρος εὑρίσκεται πρός περιοχήν Λεοντίτου.
Δύναμη ἐνόπλων 112.
Ὁπλοπολυβόλον ἕν. Φυσίγγια ἐλάχιστα.
Λάμπρος Ἀγραφιώτης
Εφόσον συμπατριώτες μου Αργιθεάτες ή των ομόρων περιοχών διασώζουν επιστολές – σημειώματα ή διαταγές και εκθέσεις της περιόδου του εμφυλίου και από την πλευρά των ανταρτών και από την πλευρά του στρατού και των εθνικοφρόνων ομάδων και επιθυμούν για τη συγκέντρωση αυτών ώστε να αξιολογηθούν και να σχηματισθεί μια κατά το δυνατόν αντικειμενική εικόνα της περιόδου αυτής, με γραπτές πηγές για την Αργιθέα, αναφέρω πως είμαι στη διάθεσή τους.
Με σεβασμό στην Ιστορία
Μενέλαος Νικ. Παπαδημητρίου
{gallery}20250605_padimitriou_emfylios{/gallery}
