Η ελληνική ύπαιθρος βυθίζεται εδώ και χρόνια σε παρακμή. Δημογραφικό αδιέξοδο. Γήρανση πληθυσμού. Εγκατάλειψη χωριών. Ο πρωτογενής τομέας μαραζώνει και μαζί του χιλιάδες οικογένειες.
Σ’ αυτό το ήδη σκοτεινό τοπίο ήρθε να προστεθεί η ευλογιά των αιγοπροβάτων. Μια επιδημία που βαθαίνει ακόμη περισσότερο την κρίση.
Μέσα σε δεκαέξι μήνες θανατώθηκαν πάνω από 140.000 ζώα. Μόνο στη Θεσσαλία, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, οι απώλειες φτάνουν περίπου τα 94.233 — δηλαδή σχεδόν 95.000 ζώα εξέλιπαν από κοπάδια της Λάρισας, Μαγνησίας, Τρικάλων και Καρδίτσας. Η παραγωγή γάλακτος μειώθηκε δραματικά. Η αγορά κρέατος βυθίστηκε. Οικογένειες που ζούσαν αποκλειστικά από την κτηνοτροφία έμειναν χωρίς εισόδημα. Οι αποζημιώσεις; Καθυστερημένες, ανεπαρκείς, συχνά άδικες.
Στην Καρδίτσα, πολλές οικογένειες που βλέπουν τα κοπάδια τους να χάνονται βρίσκονται διπλά εγκλωβισμένες. Από τη μια, χάνουν ξαφνικά το καθημερινό εισόδημα από την πώληση γάλακτος. Από την άλλη, διαπιστώνουν με τραγικό τρόπο ότι το ζωικό κεφάλαιο που είχαν καταφέρει να αναπληρώσουν μετά την καταστροφή του «Daniel» χάνεται ξανά. Μόνο που αυτή τη φορά παραμένει ζωντανό και άμεσα απαιτητό το χρηματικό κεφάλαιο που δανείστηκαν για να σταθούν στα πόδια τους. Ο κίνδυνος κατασχέσεων είναι πλέον πραγματικός.
Πολιτεία και Αυτοδιοίκηση κινήθηκαν αργά και πρόχειρα. Περιορίστηκαν σε σφαγές και απαγορεύσεις. Δεν ενίσχυσαν τις κτηνιατρικές υπηρεσίες. Δεν σχεδίασαν στρατηγική πρόληψης. Εξαγγέλθηκαν επιτροπές, αλλά έμειναν στα χαρτιά. Αποτέλεσμα; Η ασθένεια εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα.
Αυτό που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό είναι η εφαρμογή γενναίων και βαθιών λύσεων:
- Αυστηροί έλεγχοι σε κάθε εισαγωγή ζωικού κεφαλαίου και καταπολέμηση των παράνομων εισαγωγών που ανοίγουν τον δρόμο σε επιδημίες.
- Στελέχωση και εξοπλισμός των κτηνιατρικών υπηρεσιών.
- Συστηματικοί έλεγχοι και απολυμάνσεις σε όλα τα στάδια της αλυσίδας.
- Συντονιστικό όργανο με ειδικούς, τοπικούς φορείς και κτηνοτρόφους.
- Νέες μέθοδοι επιδημιολογικής παρακολούθησης και συνεργασία με ερευνητικά κέντρα.
- Κατάρτιση των παραγωγών σε ζητήματα βιοασφάλειας.
- Δίκαιες και έγκαιρες αποζημιώσεις που να καλύπτουν τις πραγματικές απώλειες.
- Αναθεώρηση της στρατηγικής πρόληψης με ευρωπαϊκή τεχνική στήριξη.
Το συμπέρασμα είναι σαφές: η ευλογιά δεν είναι μια μεμονωμένη κρίση· είναι ο καθρέφτης μιας υπαίθρου που μαραζώνει. Αν δεν υπάρξει άμεση και σοβαρή πολιτική απάντηση, η κτηνοτροφία –και μαζί της η ελληνική ύπαιθρος– πορεύεται όλο και πιο σίγουρα στην εξαΰλωση.
Και το πιο οδυνηρό; Για την παραγωγή κρέατος οι οικογένειες οδηγούνται στην καταστροφή. Για την «παραγωγή αέρα» μέσω παράνομων επιδοτήσεων, όμως, βρίσκονται πάντα πρόθυμα πορτοφόλια, αυτιά, χέρια και…. «λύσεις»!
Μπάμπης Παπαδόπουλος
πρ. Δήμαρχος Σοφάδων
