Τα σχέδια Νετανιάχου για επέκταση και εδραίωση της κατοχής στα εδάφη της Γάζας και ο παράγοντας Τραμπ

Σημαντική αλλαγή στη στρατηγική του Ισραήλ σηματοδοτεί η έγκριση από την κυβέρνηση Νετανιάχου μιας νέας φάσης στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, με την ονομασία «Άρματα του Γεδεών», καθώς εγκαταλείπεται η τακτική των σύντομων επιδρομών και υιοθετείται μια προσέγγιση μακροχρόνιας κατοχής, με πλήρη κατάληψη και διατήρηση ελέγχου επί του παλαιστινιακού εδάφους.

Σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, η επιχείρηση περιλαμβάνει την αναγκαστική μετακίνηση του παλαιστινιακού πληθυσμού προς τον νότο, με το επιχείρημα της «προστασίας» τους. Η στρατηγική αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από διεθνείς οργανισμούς και ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι οποίοι εκφράζουν ανησυχίες για περαιτέρω απώλειες αμάχων και επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα.

Διαβάστε επίσης Συνεχίζεται το αιματοκύλισμα στη Γάζα: Τουλάχιστον 57 νεκροί σε ισραηλινούς βομβαρδισμούς

Η χρονική συγκυρία αυτής της ανακοίνωσης θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς συμπίπτει με την προγραμματισμένη επίσκεψη του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στο Ισραήλ και την ευρύτερη περιοχή μεταξύ 13 και 16 Μαϊου. Ο Τραμπ, που αναμένεται να επισκεφθεί το Τελ Αβίβ και να έχει κλειστές συνομιλίες με τον Νετανιάχου, φέρεται να επιδιώκει την αναβίωση του σχεδίου του για τη «μετεγκατάσταση» του παλαιστινιακού πληθυσμού της Γάζας και την επιβολή μιας νέας τάξης ασφαλείας υπό αμερικανική ή εποπτεία από τρίτους.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι η επίσκεψη του Τραμπ δημιουργεί ταυτόχρονα ένα “παράθυρο ευκαιρίας” για την επίτευξη συμφωνίας ανταλλαγής ομήρων και κατάπαυσης του πυρός. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι, εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, το Ισραήλ θα προχωρήσει στην πλήρη εφαρμογή της επιχείρησης “Άρματα του Γεδεών”.

Οι διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων συνεχίζονται με τη μεσολάβηση της Αιγύπτου και του Κατάρ. Το Ισραήλ απαιτεί την απελευθέρωση 59 ομήρων και τον αφοπλισμό της Χαμάς, ενώ η Χαμάς ζητά πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και μόνιμη κατάπαυση του πυρός πριν την απελευθέρωση των ομήρων.

Η προηγούμενη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, που είχε τεθεί σε ισχύ από τις 19 Ιανουαρίου έως τις 18 Μαρτίου 2025, περιλάμβανε ανταλλαγές ομήρων και κρατουμένων, σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Ωστόσο, η συμφωνία αυτή κατέρρευσε λόγω αμοιβαίων κατηγοριών για παραβιάσεις.

Η επίσκεψή του Τραμπ εκλαμβάνεται από πολλούς ως πολιτική στήριξη προς τον Νετανιάχου, τη στιγμή που το Ισραήλ βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνούς καταδίκης. Παράλληλα, εκτιμάται ότι ο Τραμπ επιδιώκει να αξιοποιήσει την περιοδεία του για να ενισχύσει το διεθνές προφίλ του εν όψει των εκλογών στις ΗΠΑ, προβάλλοντας ρόλο «ειρηνοποιού» με σκληρή ρητορική για την ασφάλεια. Η παρουσία του δίνει, ουσιαστικά, πολιτική κάλυψη στο ισραηλινό σχέδιο και ενδέχεται να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο θα διαμορφωθεί η επόμενη ημέρα στη Γάζα.

Ο Νετανιάχου έχει ήδη δηλώσει ότι «μοιράζεται κοινή στρατηγική» με τον Τραμπ, ενώ έχει υιοθετήσει την πρόταση ελέγχου της μεταπολεμικής Γάζας από διεθνή ή αμερικανική διοίκηση, παρακάμπτοντας πλήρως την Παλαιστινιακή Αρχή.

Το σχέδιο, μάλιστα, προβλέπει την παράκαμψη των διεθνών οργανισμών διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας –όπως ο ΟΗΕ– και την ανάθεση του έργου σε ιδιωτικούς φορείς υπό ισραηλινή στρατιωτική επίβλεψη. Η πρακτική αυτή έχει χαρακτηριστεί από παρατηρητές ως παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπιστικών αρχών.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με αυξανόμενη ανησυχία, με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, να προειδοποιεί ότι η Γάζα πρέπει να παραμείνει αναπόσπαστο μέρος ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Η στήριξη που ενδέχεται να προσφέρει ο Τραμπ στο σχέδιο Νετανιάχου περιπλέκει περαιτέρω τις προοπτικές μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης.

Καθώς οι απώλειες ξεπερνούν τις 52.000 Παλαιστινίων από την έναρξη των εχθροπραξιών, η ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός και ένα πραγματικό πολιτικό σχέδιο ειρήνης είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Reuters